Przyczyny chorób – wirusy

Nieco ponad 100 lat temu nikt nie wiedział o istnieniu wirusów. Zobaczyliśmy je dopiero w latach 30-tych XX wieku dzięki mikroskopom elektronowym. Wirusy są nawet stukrotnie mniejsze od bakterii i znacznie prostsze. To małe kawałki materiału genetycznego w płaszczu białkowym. Te najliczniejsze jednostki biologiczne na Ziemi mogą zakażać rośliny, zwierzęta a nawet bakterie. Do namnażania się jednak potrzebują żywej komórki. Wielu naukowców nie postrzega wirusów jako organizmy żywe mimo to są bardzo niebezpieczne.

Wirus grypy to mistrz w maskowaniu się. Ciągle mutuje by unikać układu odpornościowego. Najgroźniejszą odmianą tego wirusa okazuje się być wirus hiszpanki. To najgorszy morderca w dziejach. Ocenia się, że w latach 1918 – 1920 zabił 50 mln ludzi. To pięć razy więcej niż I wojna światowa. Wirus polio to kolejny barbarzyńca, który atakuje układ nerwowy szczególnie u dzieci. Ciężko chorzy potrzebowali żelaznych płuc przez niewydolność mięśni oddechowych.

Centrum Zwalczania i Zapobiegania Chorobom w Atlancie przechowuje jednak jeszcze groźniejszego wirusa. Zabijał japońskich cesarzy i europejskich królów. Wymordował 90% Azteków i zniszczył ich imperium. Tylko w XX wieku odpowiada za śmierć przynajmniej 300 mln osób. To wirus ospy prawdziwej, który, na szczęście, nie występuje już dziko.

Ospa prawdziwa to pierwsza choroba w historii, którą udało się wyeliminować. To jedno z największych osiągnięć ludzkości. Większe od lądowania na księżycu czy rozszczepienia jądra atomu.

Chorobę wyeliminowano ale nie wirusa. CDC – jedna z agencji rządu federalnego Stanów Zjednoczonych i Rosja, to jedyne dwie placówki na świecie mające zezwolenie na przechowywanie wirusa ospy prawdziwej. Dr Thomas R. Frieden, dyrektor Centers for Disease Control and Prevention (CDC) twierdzi, iż to dla bezpieczeństwa na wypadek powrotu choroby. Istnieje ryzyko, że wirus zostanie wykorzystany jako broń biologiczna. Z resztą podobne spekulacje dotyczą wirusa HIV i jego powstania. Jedna z teorii głosi, że HIV może być właśnie taką bronią, nad którą mógł prwacował m.in. Henry Kissinger.

Niezależnie od tego, wyeliminowanie choroby przyczyniło się do większych, masowych akcji innych szczepień. Niektórzy mówią nawet o nastaniu ery szczepionek. CDC wychodzi z założenia, że najlepiej zapobiegać niż leczyć a szczepionki są tu potężnym narzędziem. Stale opracowują nowe do walki z WZW C, wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), odrą czy polio.

W XVIII wieku średnia długość życia w wielu miastach Zachodu wynosiła 35 lat. Dziś jest ponad dwukrotnie dłuższa.  Obecnie śmierć w młodym wieku jest czymś wyjątkowym. Za wcześnie jednak na świętowanie zwycięstwa nad chorobami. Żyjemy w świecie bardziej niż kiedykolwiek podatnym na pandemię. Istnieje ryzyko rozpowszechnienia się zarazków z tropikalnych lasów deszczowych lub afrykańskiej gorączki krwotocznej, wywoływanej wirusami Ebola czy Marburg. To duże zagrożenie.  Realna też jest groźba powstania śmiercionośnej mutacji wirusa grypy. Czynniki chorobotwórcze ewoluują. Może pojawić się coś równie zabójczego jak grypa z 1918 roku. Lekooporność bakterii może natomiast zmienić nasze magiczne pociski w ślepaki. To jeden z najpoważniejszych problemów stojących przed dzisiejszą medycyną. Niektórzy uważają, że zagrożenia te mogą cofnąć nas do epoki średniowiecza, kiedy operacje, porody czy drobne rany prowadziły często do śmierci.

Dzisiaj pierwszeństwo mają nowotwory i choroby o podłożu autoagresji. Jedne i drugie ściśle związane są z upośledzeniem funkcji układu odpornościowego. Patomechanizm tych chorób związany jest z przewlekłymi infekcjami wirusowymi, które są nad wyraz bagatelizowane. Mało kto z nas wie, że wirus mononukleozy zakaźnej Epstein-Baar (EBV) jest wirusem onkogennym, który dzięki zjawisku mimikry molekularnej może zasiedlać organizm człowieka prze wiele lat i w ogóle nie dawać żadnych objawów chorobowych, aż do momentu pojawienia się na przykład choroby zapalnej tarczycy typu Hashimoto. Istnieje mnóstwo zależności między infekcjami wewnątrzkomórkowymi a chorobami przewlekłymi. Jeśli należysz do grupy osób, które zmagają się z jakąkolwiek choroba o charakterze przewlekłym koniecznie sprawdź, czyim żywicielem jesteś. Do najpopularniejszych zaliczamy:

• Wirus Epsteina-Barr (EBV)
• Cytomegalowirus (CMV, HCMV)
• Wirus coxsackie (Koksaki)
• Herpes simplex virus 1 (HSV-1)
• Herpes simplex virus 2 (HSV-2)
• Varicella-zoster virus (VZV)
• Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV)
• Wirus zapalenia wątroby typu A, B i C (WZW)

Faktem jest, że naukowcy w laboratoriach ciągle pracują nad zarazkami i szukają nowych sposobów walki z chorobami zakaźnymi. Wiedza zdobyta przez ostatnie 200 lat stawia nas w dobrej pozycji do dalszej walki z drobnoustrojami. Czy jednak nie nadużywamy osiągnięć medycyny i nie działamy na szkodę gatunku? Nadmierne korzystanie z produktów medycznych i nielogiczne zapobieganie może wykończyć nas wcześniej aniżeli pandemia chorób tropikalnych.